Dismayado ang European Union Election Observation Mission sa naging takbo ng halalan 2025 sa Pilipinas, partikular sa isyu ng vote-buying at pagbawi ng access sa mga polling precincts.
Ayon sa ulat ng European Union vote-buying Pilipinas, binatikos ng mga dayuhang observer ang hakbang ng Commission on Elections (Comelec) na bawiin ang kasunduan na magpapahintulot sana sa kanila ng full access sa mga presinto sa mismong araw ng eleksyon.
Sa kanilang inilabas na pahayag, tinukoy ng EU observers na bigo ang Comelec sa pagpuksa sa vote-buying na anila’y tila “endemic” o malalim na nakaugat sa sistemang pampulitika ng bansa. Idinagdag pa nila na sa kabila ng mahigpit na regulasyon, talamak pa rin ang pamimili ng boto sa maraming bahagi ng bansa.
Mula nang magsimula ang deployment ng EU observers noong Marso, nakakalap na sila ng mga reklamo at aktwal na nasaksihan ang vote-buying, kabilang na ang mga insidente ng pamimigay ng ayuda na itinuturing nilang may bahid ng pampulitikang motibo.
Ayon sa isang opisyal ng EU mission, ang kawalan ng transparency at ang limitadong access ng international observers ay nagpapahina sa kredibilidad at integridad ng halalan. Sa kabila ng kanilang hangarin na masusing masubaybayan ang buong proseso ng eleksyon, ang pagbabago sa kasunduan sa huling sandali ay nagdulot umano ng pagkabigo sa kanilang mandato.
Sa panig naman ng Comelec, wala pa silang opisyal na tugon sa nasabing pahayag, ngunit una nang ipinaliwanag ng komisyon na ang desisyon ay batay sa internal protocols at logistical concerns.
Ang insidente ng European Union vote-buying Pilipinas ay muling nagpapakita ng pangangailangan para sa mas malalim na reporma sa eleksyon at mas transparent na ugnayan sa mga international monitoring bodies.
Patuloy ang panawagan ng mga civic group na paigtingin ang pagbabantay sa mga halalan at ang pagpapalakas ng edukasyong pang-eleksyon upang mawakasan ang kultura ng vote-buying sa bansa.
